Krótka historia o
sromotnej porażce Sanepidu w starciu z przedsiębiorcą
Szanowni
Przedsiębiorcy,
z nieukrywaną przyjemnością zachęcam do zapoznania
się z wyrokiem WSA w Opolu z dnia 27.10.2020 r., sygn.akt II SA/Op 219/20.
W cytowanym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w
Opolu:
uwzględnił skargę
przedsiębiorcy w całości ! |
odmówił zastosowania wobec przedsiębiorcy przepisów rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 19.03.2020 r. |
w całości uchylił decyzje organu
I i II instancji, umorzył w całości postępowanie administracyjne, w którym na
właściciela zakładu fryzjerskiego nałożono karę pieniężną w wysokości
10.000,00 zł za niezastosowanie się do
czasowego ograniczenia prowadzenia przez przedsiębiorców działalności
ustanowionego w stanie epidemii. |
Poniżej link do nieprawomocnego
wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu sygn.akt II SA/Op
219/20 z dnia 27 października:
Czego dotyczyło postępowanie?
Decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Prudniku z dnia 28.04.2020 r. właścicielowi salonu fryzjerskiego została wymierzona kara pieniężna w kwocie 10.000,00 zł
za niezastosowanie się w dniu 22.04.2020 r. do obowiązku czasowego ograniczenia
prowadzenia przez przedsiębiorców działalności związanej z fryzjerstwem
wprowadzonego w związku z wystąpieniem epidemii COVID-19 (decyzja ta została
utrzymana w mocy decyzją Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Sanitarnego, tj.
organ II instancji nie uwzględnił odwołania przedsiębiorcy).
Co istotne, decyzję organ pierwszej instancji wydał jedynie w oparciu o notatkę
urzędową Policji (!), z której wynikało, iż w dniu 22.04.2020 r. w zakładzie
fryzjerskim miało dojść do strzyżenia klienta, a nadto, iż w chwili interwencji
ani strzyżący ani klient salonu nie mieli zakrytych ust i nosa. Nie zbadano
również sytuacji osobiste, majątkowej i rodzinnej przedsiębiorcy przed
nałożeniem kary w zawrotnej wysokości 10.000,00 zł.
Po interwencji
właściciel zakładu zaprzestał działalności. Zamknął zakład.
Jako podstawę
prawną organ w zaskarżonej następnie przez przedsiędsiębiorcę decyzji do WSA
wskazał:
a)
§ 8 ust. 1 pkt 1 lit.
g oraz § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19
kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i
zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 697 z późn.
zm.), dalej zwane też jako “rozporządzenie”
b)
art. 61 §
4 k.p.a. oraz art. 48a ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt
1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i
chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.), zwanej
dalej “ustawą”
W powyższym postępowaniu Sąd w całości umorzył
postępowanie administracyjne (uchylił tak decyzję organu I jak i II instancji)
i zasądzając na rzecz skarżącego tj. przedsiębiorcy
zwrot kosztów postępowania wskazując, iż postępowanie administracyjne w
niniejszej sprawie jest bezprzedmiotowe
albowiem nie doszło do naruszenia prawa podlegającego karze pieniężnej.
WSA w Opolu nie
miał wątpliwości:
a)
„rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020
r., wydane na podstawie art. 46a i art. 46b pkt
1-6 i 8-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i
chorób zakaźnych u ludzi nie spełnia
konstytucyjnego warunku jego wydania na podstawie upoważnienia
ustawowego zawierającego wytyczne dotyczące treści aktu wykonawczego.”
b)
„tryb wprowadzenia przez Radę
Ministrów zakazów, nakazów i ograniczeń doprowadził
do naruszenia podstawowych standardów konstytucyjnych i praw w zakresie
wolności działalności gospodarczej. Dlatego stosując konstytucyjną
zasadę z art. 178 Konstytucji RP (zasada podlegania sędziów w
sprawowaniu urzędu tylko Konstytucji oraz ustawom), Sąd odmówił zastosowania kontrolowanego rozporządzenia Rady
Ministrów z 19 kwietnia 2020 r., czego nie mogły uczynić – przy
orzekaniu – skarżone organy administracji publicznej.”
WSA w
Opolu wskazał również na naruszenie przez organ obu instancji podstawowych
zasad postępowania dowodowego obowiązującego w procedurze administracyjnej, tj.
przede wszystkim oparcia wydanych decyzji organów inspekcji sanitarnej
na notatce urzędowej Policji bez
prowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego, w tym przesłuchania
skarżącego w charakterze strony postępowania administracyjnego. Tym
samym pogwałcono prawo strony (przedsiębiorcy) do zapewnienia mu przez organ stronie czynnego udziału w
postępowaniu administracyjnym.
WSA w Opolu jasno wskazał również, iż
wbrew argumentacji organu I i II instancji „załatwienie
sprawy wymierzenia kary administracyjnej po otrzymaniu notatki urzędowej
Policji, która zawiadomiła o zachowaniu strony nie jest załatwieniem sprawy w
stanie niecierpiącym zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub
zdrowia ludzkiego.”
WSA w Opolu przypomniał również, rzec
by się chciało oczywistą oczywistość, iż Policji nie ma uprawnienia do wykonywania jakichkolwiek czynności
w celu wymierzenia w postępowaniu administracyjnym kary pieniężnej (i takie
uprawnienie bynajmniej nie wynika art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2020 r. poz. 360)”.
Ponadto WSA w Opolu wskazał, iż: „wymierzając
administracyjną karę pieniężną z art. 48a ust. 1 pkt 3 ustawy i
rozstrzygając w decyzji o jej wysokości Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
a w konsekwencji organ odwoławczy naruszyły także art. 189d pkt
7 k.p.a. oraz art. 8 § 1 k.p.a., gdyż nie rozważyły w ogóle, wymierzając karę pieniężną w
wysokości 10.000 zł, warunków osobistych
strony, na którą jest nakładana administracyjna kara pieniężna. W
szczególności z akt sprawy w żaden sposób nie
wynikało jaka jest sytuacja osobista, rodzinna i majątkowa osoby, na którą
nałożono karę pieniężną w decyzji administracyjnej. Ten stan rzeczy
organ odwoławczy rozpoznając odwołanie bezkrytycznie zaakceptował.”
Poniżej istotniejsze tezy z omawianego wyroku WSA w Opolu:
Rada Ministrów zrezygnowała z formalnego i
przewidzianego w art. 232 Konstytucji RP wprowadzenia stanu klęski
żywiołowej. Uznała, że przyznane jej zwykłe środki konstytucyjne w
rozumieniu art. 228 ust. 1 Konstytucji są wystarczające, aby
opanować istniejący stan epidemii. Dlatego
do uregulowań prawnych dotyczących ograniczeń praw i wolności człowieka i
obywatela mają zastosowanie wszystkie konstytucyjne i legislacyjne zasady,
obowiązujące poza regulacjami właściwymi dla stanów nadzwyczajnych z
Rozdziału XI Konstytucji RP. |
W związku z tym w celu wprowadzenia ograniczeń
wolności i praw człowieka nie
można powoływać się na nadzwyczajne okoliczności, uzasadniające
szczególne rozwiązania prawne oraz okolicznościami tymi nie można
usprawiedliwiać daleko idących ograniczeń swobód obywatelskich wprowadzanych
w formie rozporządzeń. |
Z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. |
Tylko unormowania, które nie stanowią
podstawowych elementów składających się na ograniczenie konstytucyjnych praw
i wolności mogą być treścią rozporządzenia. W rozporządzeniu powinny być
zamieszczane jedynie przepisy o charakterze technicznym, niemające
zasadniczego znaczenia z punktu widzenia praw lub wolności jednostki. |
Z powyższymi regułami
zerwano jednak wprowadzając przepisy związane z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem epidemii wywołanej wirusem SARS -CoV-2.
Całość ograniczeń wolności i praw została przeniesiona z ustawy do
rozporządzenia. Byłoby to dopuszczalne w przypadku ogłoszenia stanu klęski
żywiołowej. Art. 21 i art. 22 ustawy o stanie klęski
żywiołowej określa bowiem niezbędne ograniczenia wolności i praw człowieka i
obywatela w przypadku wystąpienia stanu klęski żywiołowej. Z kolei art.
5 ust. 2 ustawy o stanie klęski żywiołowej pozwala Radzie Ministrów
określić w rozporządzeniu, w zakresie dopuszczonym art. 21 i art. 22, rodzaje
niezbędnych ograniczeń praw i wolności. |
Dlatego
konstytucyjnie dopuszczalne jest wprowadzanie tych ograniczeń tylko w
ustawie, z zachowaniem zasady proporcjonalności określonej w art.
31 ust. 3 Konstytucji RP, a nie w art. 228 ust. 5 Konstytucji
RP, bez naruszenia istoty danego konstytucyjnego prawa lub wolności i z
zachowaniem wszelkich relacji zachodzących pomiędzy ustawą a rozporządzeniem
opisanych w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. |
Dlatego upoważnienie ustawowe do wydania
rozporządzenia w zakresie uregulowanym art. 46b pkt 2-12 ustawy
o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera w istocie wytycznych dotyczących
treści wydawanego na tej podstawie rozporządzenia. W konsekwencji nie spełnia ono warunków wymaganych
przez art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. |
Otrzymałeś podobną decyzję administracyjną? Masz wątpliwości, potrzebujesz
pomocy prawnej? Skontaktuj się z
Kancelarią. Zachęcamy także do zadawania pytań i komentowania artykułu w komentarzach.
e-mail:
kancelaria@kurowskawojcik.pl tel. 507-020-696
Autor: mec. Aleksandra Kurowska-Wójcik