Krótka historia o sromotnej porażce Sanepidu w starciu z przedsiębiorcą

 

Krótka historia o sromotnej porażce Sanepidu w starciu z przedsiębiorcą

 

 

 

Szanowni Przedsiębiorcy,

 

z nieukrywaną przyjemnością zachęcam do zapoznania się z wyrokiem WSA w Opolu z dnia 27.10.2020 r., sygn.akt II SA/Op 219/20.

 

 

W cytowanym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu:

 

uwzględnił skargę przedsiębiorcy w całości !

 

odmówił zastosowania wobec przedsiębiorcy przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19.03.2020 r.

 

w całości uchylił decyzje organu I i II instancji, umorzył w całości postępowanie administracyjne, w którym na właściciela zakładu fryzjerskiego nałożono karę pieniężną w wysokości 10.000,00 zł za niezastosowanie się do czasowego ograniczenia prowadzenia przez przedsiębiorców działalności ustanowionego w stanie epidemii.

 

 

Poniżej link do nieprawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu sygn.akt II SA/Op 219/20 z dnia 27 października:

 

https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-sa-op-219-20-wyrok-wojewodzkiego-sadu-523187612?fbclid=IwAR0z7lF3FrfmkkSfbYNWQmdv-zDBJctDsvkmWz9nYNZhLtwnp-NuzpASiY4

 

Czego dotyczyło postępowanie?

 

Decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Prudniku z dnia 28.04.2020 r. właścicielowi salonu fryzjerskiego została wymierzona kara pieniężna w kwocie 10.000,00 zł za niezastosowanie się w dniu 22.04.2020 r. do obowiązku czasowego ograniczenia prowadzenia przez przedsiębiorców działalności związanej z fryzjerstwem wprowadzonego w związku z wystąpieniem epidemii COVID-19 (decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Sanitarnego, tj. organ II instancji nie uwzględnił odwołania przedsiębiorcy).

 

Co istotne, decyzję organ pierwszej instancji wydał jedynie w oparciu o notatkę urzędową Policji (!), z której wynikało, iż w dniu 22.04.2020 r. w zakładzie fryzjerskim miało dojść do strzyżenia klienta, a nadto, iż w chwili interwencji ani strzyżący ani klient salonu nie mieli zakrytych ust i nosa. Nie zbadano również sytuacji osobiste, majątkowej i rodzinnej przedsiębiorcy przed nałożeniem kary w zawrotnej wysokości 10.000,00 zł.

 

Po interwencji właściciel zakładu zaprzestał działalności. Zamknął zakład.

 

Jako podstawę prawną organ w zaskarżonej następnie  przez przedsiędsiębiorcę decyzji do WSA wskazał:

a)      § 8 ust. 1 pkt 1 lit. g oraz § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 697 z późn. zm.), dalej zwane też jako “rozporządzenie”

b)      art. 61 § 4 k.p.a. oraz art. 48a ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.), zwanej dalej “ustawą”

 

W powyższym postępowaniu Sąd w całości umorzył postępowanie administracyjne (uchylił tak decyzję organu I jak i II instancji) i zasądzając na rzecz skarżącego tj. przedsiębiorcy zwrot kosztów postępowania wskazując, iż postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie jest bezprzedmiotowe albowiem nie doszło do naruszenia prawa podlegającego karze pieniężnej.

 

WSA w Opolu nie miał wątpliwości:

a)      rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r., wydane na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie spełnia konstytucyjnego warunku jego wydania na podstawie upoważnienia ustawowego zawierającego wytyczne dotyczące treści aktu wykonawczego.”

 

b)      tryb wprowadzenia przez Radę Ministrów zakazów, nakazów i ograniczeń doprowadził do naruszenia podstawowych standardów konstytucyjnych i praw w zakresie wolności działalności gospodarczej. Dlatego stosując konstytucyjną zasadę z art. 178 Konstytucji RP (zasada podlegania sędziów w sprawowaniu urzędu tylko Konstytucji oraz ustawom), Sąd odmówił zastosowania kontrolowanego rozporządzenia Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r., czego nie mogły uczynić – przy orzekaniu – skarżone organy administracji publicznej.”

 

WSA w Opolu wskazał również na naruszenie przez organ obu instancji podstawowych zasad postępowania dowodowego obowiązującego w procedurze administracyjnej, tj. przede wszystkim oparcia wydanych decyzji organów inspekcji sanitarnej na notatce urzędowej Policji bez prowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego, w tym przesłuchania skarżącego w charakterze strony postępowania administracyjnego. Tym samym pogwałcono prawo strony (przedsiębiorcy) do zapewnienia mu  przez organ stronie czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym.

 

WSA w Opolu jasno wskazał również, iż wbrew argumentacji organu I i II instancji „załatwienie sprawy wymierzenia kary administracyjnej po otrzymaniu notatki urzędowej Policji, która zawiadomiła o zachowaniu strony nie jest załatwieniem sprawy w stanie niecierpiącym zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego.”

 

WSA w Opolu przypomniał również, rzec by się chciało oczywistą oczywistość, iż Policji nie ma uprawnienia do wykonywania jakichkolwiek czynności w celu wymierzenia w postępowaniu administracyjnym kary pieniężnej (i takie uprawnienie bynajmniej nie wynika art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2020 r. poz. 360)”.

 

Ponadto WSA w Opolu wskazał, iż: wymierzając administracyjną karę pieniężną z art. 48a ust. 1 pkt 3 ustawy i rozstrzygając w decyzji o jej wysokości Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny a w konsekwencji organ odwoławczy naruszyły także art. 189d pkt 7 k.p.a. oraz art. 8 § 1 k.p.a., gdyż nie rozważyły w ogóle, wymierzając karę pieniężną w wysokości 10.000 zł, warunków osobistych strony, na którą jest nakładana administracyjna kara pieniężna. W szczególności z akt sprawy w żaden sposób nie wynikało jaka jest sytuacja osobista, rodzinna i majątkowa osoby, na którą nałożono karę pieniężną w decyzji administracyjnej. Ten stan rzeczy organ odwoławczy rozpoznając odwołanie bezkrytycznie zaakceptował.”

 

 

Poniżej istotniejsze tezy z omawianego wyroku WSA w Opolu:

Rada Ministrów zrezygnowała z formalnego i przewidzianego w art. 232 Konstytucji RP wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. Uznała, że przyznane jej zwykłe środki konstytucyjne w rozumieniu art. 228 ust. 1 Konstytucji są wystarczające, aby opanować istniejący stan epidemii. Dlatego do uregulowań prawnych dotyczących ograniczeń praw i wolności człowieka i obywatela mają zastosowanie wszystkie konstytucyjne i legislacyjne zasady, obowiązujące poza regulacjami właściwymi dla stanów nadzwyczajnych z Rozdziału XI Konstytucji RP.

 

W związku z tym w celu wprowadzenia ograniczeń wolności i praw człowieka nie można powoływać się na nadzwyczajne okoliczności, uzasadniające szczególne rozwiązania prawne oraz okolicznościami tymi nie można usprawiedliwiać daleko idących ograniczeń swobód obywatelskich wprowadzanych w formie rozporządzeń.

 

Z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

 

Tylko unormowania, które nie stanowią podstawowych elementów składających się na ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności mogą być treścią rozporządzenia. W rozporządzeniu powinny być zamieszczane jedynie przepisy o charakterze technicznym, niemające zasadniczego znaczenia z punktu widzenia praw lub wolności jednostki.

 

Z powyższymi regułami zerwano jednak wprowadzając przepisy związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem epidemii wywołanej wirusem SARS -CoV-2. Całość ograniczeń wolności i praw została przeniesiona z ustawy do rozporządzenia. Byłoby to dopuszczalne w przypadku ogłoszenia stanu klęski żywiołowej. Art. 21 i art. 22 ustawy o stanie klęski żywiołowej określa bowiem niezbędne ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w przypadku wystąpienia stanu klęski żywiołowej. Z kolei art. 5 ust. 2 ustawy o stanie klęski żywiołowej pozwala Radzie Ministrów określić w rozporządzeniu, w zakresie dopuszczonym art. 21 i art. 22, rodzaje niezbędnych ograniczeń praw i wolności.

 

Dlatego konstytucyjnie dopuszczalne jest wprowadzanie tych ograniczeń tylko w ustawie, z zachowaniem zasady proporcjonalności określonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, a nie w art. 228 ust. 5 Konstytucji RP, bez naruszenia istoty danego konstytucyjnego prawa lub wolności i z zachowaniem wszelkich relacji zachodzących pomiędzy ustawą a rozporządzeniem opisanych w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

 

Dlatego upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia w zakresie uregulowanym art. 46b pkt 2-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera w istocie wytycznych dotyczących treści wydawanego na tej podstawie rozporządzenia. W konsekwencji nie spełnia ono warunków wymaganych przez art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

 

 

Otrzymałeś podobną decyzję administracyjną? Masz wątpliwości, potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z Kancelarią. Zachęcamy także do zadawania pytań  i komentowania artykułu w komentarzach.

 

 

  e-mail:  kancelaria@kurowskawojcik.pl                              tel. 507-020-696

 

 

Autor: mec. Aleksandra Kurowska-Wójcik

 

 

Leave a Reply